Trang Góc Nhỏ Văn Thơ - Quê hương - Đỗ Trung Quân

QUÊ HƯƠNG - ĐỖ TRUNG QUÂN

"Quê hương mỗi người chỉ một
Như là chỉ một mẹ thôi
Quê hương nếu ai không nhớ..."

Bài thơ "Bài học đầu cho con" được nhà thơ Đỗ Trung Quân viết năm 1986, đề tặng cho bé Quỳnh Anh (con của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh), đăng lần đầu trên báo Khăn quàng đỏ. Bài thơ được nhạc sĩ Giáp Văn Thạch phổ thành ca khúc với tựa đề “Quê Hương”, trở thành một trong những bài hát và giai điệu quen thuộc nhất với người Việt Nam đương thời.

Quê hương là gì hở mẹ
Mà cô giáo dạy phải yêu
Quê hương là gì hở mẹ
Ai đi xa cũng nhớ nhiều

Quê hương là chùm khế ngọt
Cho con trèo hái mỗi ngày
Quê hương là đường đi học
con về rợp bướm vàng bay

Quê hương là con diều biếc
Tuổi thơ con thả trên đồng
Quê hương là con đò nhỏ
Êm đềm khua nước ven sông

Quê hương là cầu tre nhỏ
Mẹ về nón lá nghiêng che
Là hương hoa đồng cỏ nội
Bay trong giấc ngủ đêm hè

Quê hương là vàng hoa bí
Là hồng tím giậu mồng tơi
Là đỏ đôi bờ dâm bụt
Màu hoa sen trắng tinh khôi

Quê hương mỗi người chỉ một
Như là chỉ một mẹ thôi
Quê hương nếu ai không nhớ...

Nếu để ý, ta thấy khổ cuối của bài thơ chỉ có ba câu, thay vì bốn câu như các khổ trên. Khi đăng bài này thì người biên tập (chị Việt Nga, con nhà thơ Lê Giang) có bỏ một vài đoạn và thêm vào câu cuối cùng "sẽ không lớn nổi thành người". Khi đăng lại vào năm 1991 ở trong tập Cỏ Hoa Cần Gặp thì Đỗ Trung Quân đã đăng lại nguyên bản, nhưng bài hát ta quen thuộc được nhạc sĩ Giáp Văn Thạch phổ từ bản 1986.

Trong một lần phỏng vấn, nhà thơ Đỗ Trung Quân kể lại "Khi tôi làm bài thơ này, tôi gửi cho bé Quỳnh Anh. Chúng tôi lúc đó là bạn với nhau. Giai đoạn đó thì ai cũng nghèo. Tôi không có gì làm quà cho cháu Quỳnh Anh, mà Quỳnh Anh bây giờ đã là một cô gái 23 tuổi, học ở Pháp. Thế thì khi tôi tặng như vậy thì tôi chọn một bài thơ cho trẻ con và tôi chọn một thể thơ dễ thuộc, dễ nhớ, đó là thơ 6 chữ, thơ 5 chữ - thơ 6 chữ đó, một thể thơ dễ thuộc ở Việt Nam. Và những hình ảnh thì tôi chọn những hình ảnh rất là gần gũi: cây khế, cầu tre, con diều..."

Nhà thơ Đỗ Trung Quân sau này đã làm văn bản giao lại toàn bộ tác quyền và những quyền lợi vật chất từ bài thơ này cho gia đình cố nhạc sĩ Giáp Văn Thạch, vì thương người nhạc sĩ mất sớm mà gia đình khó khăn.

(Góc Nhỏ Văn Thơ)

--------------------------------------------------
Ghi chú: ảnh minh họa sưu tầm từ internet