Phân tích tâm trạng nhân vật trong "Hạnh phúc của một tang gia" (Số Đỏ) (6)

PHÂN TÍCH TÂM TRẠNG NHÂN VẬT TRONG "HẠNH PHÚC MỘT TANG GIA" (SỐ ĐỎ) (6)

Một trong những chương truyện đặc sắc nhất trong tác phẩm Số đỏ của nhà văn Vũ Trọng Phụng có lẽ chính là Hạnh phúc của một tang gia. Sự trào phúng trong chương truyện đã phản ánh phần nào nội dung của cả tác phẩm. Tang gia và hạnh phúc, tưởng chừng như đây là một cách nói đùa nhưng thực chất nó lại rất hiện thực đối với câu chuyện của nhà cụ cố Hồng.

Bởi vì cái chết của cụ cố tổ là mong ước của nhiều người, là niềm mong mỏi của tất cả các con cháu trong nhà. Thế nên sau bao lần chết đi sống lại thì cuối cùng ông cụ đã chết thật. Quả là cụ cố tổ sống lâu con cháu ghét, nên cụ mất ai ai cũng mừng thầm, ai ai cũng có một niềm hạnh phúc riêng cho mình. Con trai ông, cụ cố Hồng vậy là từ nay chính thức lên ngai vàng, trở thành người bề thế, đức cao vọng trọng nhất nhà. Từ nay ông có thể khoe với thiên hạ về sự già cả của mình, về vẻ lụ khụ đầy uy quyền của một người đứng đầu cả gia đình văn minh.

Con dâu cụ cố tổ thì sung sướng bởi không dịp nào có thể khoe được oai nghiêm gia đình bằng dịp này được nữa. Bà có thể phô trương thanh thế với cả thiên hạ, có thể khoe với thiên hạ về cái đám ma có một không hai, to nhất cả xứ, cái đám ma mà có kiệu bát cống, kèn Tây ta lẫn lộn, có máy ảnh chụp tới tấp, có vòng hoa phủ kín, có người đi đưa đông đúc, nói chung là có sư rình rang, quy mô của một gia đình vọng trọng.

Cháu trai Văn Minh thì sung sướng vì từ nay cái chúc thư đã đi vào thời kì thực hành, không còn là trên giấy tờ nữa. Niềm hạnh phúc của ông Văn Minh là niềm hạnh phúc rõ ràng và liên quan nhiều nhất đến giá trị vật chất. Cháu dâu Văn Minh thì hạnh phúc bởi đây là thời cơ để cửa hàng của bà có thể phô ra những mẫu áo tang tân tiến với cả bàn dân thiên hạ. Họ sẽ thấy được những nét cách tân quyến rũ trong cửa tiệm Âu hóa của bà được trưng diện ở cái đám tang này thế nào.

Cô cháu gái Tuyết thì mượn cái đám tang của ông là cơ hội để chứng minh sự ngây thơ trong trắng của mình và khoe vẻ đẹp xuân thì qua những mẫu áo cách tân. Cô chả đưa mắt tìm người yêu rồi mang một vẻ buồn lãng mạn đầy khuê các, e ấp trong cái đám tang của ông nội còn gì.

Với cháu trai Tú Tân thì đám ma là dịp để cậu khoe ra cái tài sử dụng máy ảnh của mình, cái tài điều binh khiển tướng của một nghệ thuật gia chuyên nghiệp. Phải biết rằng vào thời kì này mà có được cái máy ảnh là phải rất sang, rất giàu có và sành điệu. Vậy nên cậu phải chứng tỏ bản thân bằng cách nhảy cả lên mộ để chỉ đạo đoàn quân hạ huyệt, chụp ảnh. Cháu rể Phán mọc sừng vì thấy sung sướng vì cái sự thật mọc sừng của mình thế là được tất cả mọi người biết đến, không những vậy còn làm cho cụ cố tổ chết. Ông rồi đây có thể hãnh diện với thiên hạ rằng tôi là người chồng bị mọc sừng, tôi bất hạnh và bị phản bội.

Với Xuân tóc đỏ, hắn mượn đám tang để làm nổi cho hình ảnh của bản thân là người lịch lãm tươm tất và rất hào hoa, hắn mượn dịp này để đòi nợ ông Phán mọc sừng. Người trong nhà đã vậy, đến cả những người ngoài, bạn bè thân bằng cố hữu gần xa cũng mang đến đám tang những niềm hạnh phúc độc đáo. Các ông già thì mượn đám tang để khoe huân huy chương, thành tích, uy danh của bản thân. Không những vậy ở đây các ông còn có cơ hội để mà ngắm nhìn vẻ đẹp của những thiếu nữ trong đám tang như cô Tuyết chẳng hạn. Những giai thanh gái lịch, lớp thanh niên trẻ trung thì mượn đám tang thành dịp gặp gỡ, giao lưu, chim chuột, hò hẹn với nhau.

Không khí đám tang quả có vui tươi như một ngày hội. Ai ai đến tham dự cũng mang theo những tâm tư riêng và họ đã khiến cái đám tang đúng thật là trở thành rạo rực, nhộn nhịp không đâu bằng, đến người chết có khi cũng phải bật dậy mà hài lòng.

Quả thật xây dựng được niềm hạnh phúc của các nhân vật trong câu chuyện, tác giả Vũ Trọng Phụng đã khiến người đọc được mở mang tầm mắt, cảm nhận được rõ ràng tâm tư tình cảm của mỗi người và khung cảnh đám tang trong câu chuyện từ đó hiểu được sự logic của tác phẩm. Đám tang như thế này thì đúng là hạnh phúc thật, hạnh phúc đến trào phúng.

(sưu tầm)

--------------------------------------------------
Phân tích tâm trạng nhân vật trong "Hạnh phúc của một tang gia" (2) (3) (4a) (4b) (5a) (5b) (6) (7a) (7b) (8a) (8b) (9) (10a) (10b)

Ghi chú: ảnh minh họa sưu tầm từ internet