Trang Góc Nhỏ Văn Thơ - Xuân ý - Hồ Dzếnh

XUÂN Ý - HỒ DZẾNH

Đọc thơ Hồ Dzếnh giống như xem tranh, một bức tranh phong cảnh hữu tình và sống động. Ông chuộng "vẽ" mùa xuân, có lẽ bởi cảnh sắc làng quê đẹp nhất vào mùa này, lại có đầy đủ tất cả chất liệu mà thi nhân cần: trời, mây, chim ca, non nước... và cả "em". Mùa xuân là mùa của vạn vật sinh sôi, cũng là biểu tượng của tình yêu chớm nở, thế nên chẳng có gì lạ nếu trong bức tranh tả vật ấy luôn ẩn hiện một bóng hồng. Hoặc có thể nói 80% tranh của Hồ Dzếnh là tả cảnh, nhưng cái rung động nằm ở 20% ẩn giấu tình cảm con người.

Hôm nay nhân trời đã vào hè, ta lại giở khúc thơ "xuân ý", được Hồ Dzếnh viết đăng trong tập thơ "Quê ngoại" (1943):

"Trời đẹp như trời mới tráng gương
Chim ca, tiếng sáng rộn ven đường
Có ai bên cửa ngồi hong tóc
Cho chảy lan thành một suối hương...

Sắc biếc giao nhau, cành bắt cành
Nước trong, hồ ngợp thuỷ tinh xanh.
Chim bay, cánh trĩu trong xuân ý
Em đợi chờ ai, khuất bức mành?

Giữa một giờ thiêng, tình rất đẹp
Rất buồn và rất... rất thanh thanh
Mày ai bán nguyệt, người ai nhỏ?
Em ạ! yêu nhau, chết cũng đành!"

Mùa xuân mà nói chuyện chết chóc, thì có lẽ ông cũng chẳng phải thật lòng muốn chết. Giống như câu "Mẫu đơn hoa hạ tử, Tố quỷ dã phong lưu" (Được chết dưới hoa mẫu đơn, thì làm quỷ vẫn phong lưu), đấy là nhà thơ vẫn đang say cuồng trong cơn yêu của mùa xuân đấy thôi. 

Hồ Dzếnh (1919 - 13/8/1991) tên thật là Hà Triệu Anh hay Hà Anh (ghi theo giọng Quảng Đông là Hồ Dzếnh), sinh tại làng Đông Bích huyện Quảng Xương tỉnh Thanh Hoá, mất tại Hà Nội. Cha ông là Hà Kiến Huân, người gốc Quảng Đông, mẹ Đặng Thị Văn là người Việt. Ông học trung học, dạy tư, làm thơ, viết báo từ năm 1931 tại Hà Nội. Năm 1953 ông vào Sài Gòn làm báo, năm 1954 trở về Hà Nội tiếp tục viết báo, làm thơ. Ông là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam ngay từ buổi đầu thành lập (1957).

Hồ Dzếnh được truy tặng Giải thưởng nhà nước về Văn học nghệ thuật năm 2007.

(Góc Nhỏ Văn Thơ)

-----------------------------------------------------------------------------------------
Ghi chú: ảnh Linh Chi và ảnh minh họa sưu tầm từ internet.