Bình bài thơ Ngôi nhà màu trắng hoa lê của Thanh Trắc Nguyễn Văn

NGÔI NHÀ MÀU TRẮNG HOA LÊ - ĐÁP ÁN SAI CỦA BÀI TOÁN ĐI TÌM HẠNH PHÚC
 
Khi phân tích bài thơ Ngôi nhà màu trắng hoa lê, nhiều người đã có những khám phá rất hay. Đó là sự đối lập giữa màu trắng tinh khiết của tình yêu và đêm đen bóng tối của quỹ dữ. Bài thơ là một cuốn phim, là một câu truyện liêu trai đã đạt đến trình độ rất tinh tế, chứng tỏ tác giả bài thơ là một người rất có “nghề”.

Ở đây em chỉ nói thêm một khía cạnh nhân văn khác mà nhiều người chưa chú ý đến. Đó là tác hại của “rượu” và cũng chính là chủ đề chính của bài thơ. Có lẽ do tác giả bài thơ đã “ém” quá kỹ và khôn khéo đánh lạc hướng mọi người, nên đôi mắt sắc sảo của nhiều nhà phê bình đã bỏ qua chi tiết này. Và có lẽ cũng vì em là phụ nữ, là một người vợ nên nhạy cảm hơn rất nhiều để dễ dàng phát hiện ra cái chi tiết đắt giá này chăng?

Đầu bài thơ ta thấy nhân vật tôi xây dựng Ngôi nhà màu trắng hoa lê là để tặng cho vợ, tặng cho người mình yêu:

“Tôi xây trên đỉnh đồi
Tặng Nàng
Ngôi nhà màu trắng hoa lê”







Đó là ngôi nhà của hạnh phúc, của tình yêu. Người vợ trong bài thơ cũng thật đẹp, thật thánh thiện. Nàng đẹp không lộng lẫy nhưng dịu dàng, cái đẹp dịu dàng của một loài hoa trinh bạch có hương có sắc :

“Và có Nàng
Ngày ngày khăn choàng cổ trắng
Áo dài lụa bạch
Ngan ngát hương lê. ”

Nhưng hạnh phúc, tình yêu lại bắt đầu lung lay khi nhân vật tôi gặp những thất bại lớn về làm ăn, về tiền bạc:

“Rồi những tháng ngày dài dông bão
Thừa nước mắt
Thiếu bạc tiền…
Hạnh phúc bao lần chực chờ bay ra khỏi cửa”

Câu thơ của Thanh Trắc Nguyễn Văn có lẽ được viết theo một câu tục ngữ Đức “Khi sự thiếu thốn đi vào từ cửa sổ thì tình yêu sẽ bay ra cửa chính” rất tinh tế. Người ta thường nói tiền bạc không là cái gì cả,nhưng đó là khi ta nói về tiền của người khác (!). Còn nếu ta không có tiền bạc để chi dụng thì quả thật là nan giải!



Trong hoàn cảnh khốn khó đó bỗng Chúa Quỷ xuất hiện. Hắn “cho tiền tài” cái mà nhân vật tôi đang rất cần. Hắn còn “cho danh vọng” là cái mà người vợ nào cũng muốn người chồng mình có để hãnh diện với mọi người, hãnh diện với các bạn gái cùng lứa tuổi khác. Và độc chiêu của Chúa Quỷ là còn “khuyến mãi” cho nhân vật tôi thêm “sinh lực”. Em xin lỗi anh Thanh Trắc Nguyễn Văn trước nhé, được cho thêm “sinh lực” thì còn gì bằng, người chồng sẽ không cần uống rượu rắn nữa mà vẫn “phục vụ vợ” tốt mỗi đêm... Mồi nhử “quá đã” thế đánh đổi bằng gì? Rất đơn giản chỉ cần “Cùng hắn uống rượu đêm đêm”. Và thật tội nghiệp nhân vật tôi đã bị sa bẫy quá dễ dàng và bi kịch cũng bắt đầu từ đó.

Tác giả đã cho ta thấy sự biến chuyển từ từ của nhân vật tôi từ “người” thành “quỷ” như thế nào, khi nhân vật tôi dám “gồng mình” uống rượu chung với Chúa Quỷ:

“Đêm đêm
Ngồi cùng Chúa Quỷ…
Nhặt kim cương
Đếm vàng thỏi
Nuốt rượu ma
Tán chuyện quỷ”

Từ “nhặt” ở đây rất hay. Nó nói lên sự hèn kém của con người khi phải cúi nhặt một vật, dù đó có là “nhặt kim cương” đi nữa.

“Ma quỷ chưa hóa người
Người đã thành ma quỷ
Cũng ti tiện
Cũng nhỏ nhen
Cũng hận ghen
Cũng ích kỷ...
Quỷ có gương mặt người
Hay người có trái tim quỷ? ”



Cuối cùng và cũng là tột đỉnh của bi kịch bài thơ trên là gì? Đó là lúc nhân vật tôi đang say rượu và sự say rượu này quả thật không bình thường vì có bóng dáng của ma quỷ, của một lũ bạn nhậu không có nhân tính:

“Một đêm…
Cùng lũ ma men
Cuồng điên
Gào thét”

Nhân vật tôi đã đánh và hành hạ người vợ yêu của mình đến ngất đi, điều mà trước kia không hề có! Đã vậy nhân vật tôi còn dám tự tay châm lửa đốt ngôi nhà hạnh phúc mà mình đã từng tốn bao công lao xây dựng ...

Trong rượu có ma, trong bia có quỷ. Theo em đó là chủ đề chính của bài thơ Ngôi nhà màu trắng hoa lê. Em rất cảm ơn anh Thanh Trắc Nguyễn Văn đã sáng tác bài thơ này. Em đã đưa bài thơ này cho chồng em đọc. Chồng em cũng đồng cảm với em về những gì em đã suy nghĩ. Mong các bạn gái khác cũng hãy làm như em để giữ gìn hạnh phúc cho gia đình của chính mình. Đừng để chồng mình vì bia, vì rượu mà có thể đánh mất tất cả.

(Tập thơ Giọt Lệ Trăng - NXB Văn Nghệ 2010)

Lê Bích Ly

NGÔI NHÀ MÀU TRẮNG HOA LÊ

Tôi xây trên đỉnh đồi
Tặng Nàng
Ngôi nhà màu trắng hoa lê
Có hoa
Có cỏ
Có nắng
Và có Nàng
Ngày ngày khăn choàng cổ trắng
Áo dài lụa bạch
Ngan ngát hương lê.

Rồi những tháng ngày dài dông bão
Có ai ngờ
Thừa nước mắt
Thiếu bạc tiền…
Hạnh phúc bao lần chực chờ bay ra khỏi cửa
Chúa Quỷ
Bỗng đến tìm tôi
Cho tiền tài
Cho danh vọng
Cho sinh lực
Chỉ đánh đổi một điều duy nhất:
Cùng hắn uống rượu đêm đêm...

Đêm đêm
Ngồi cùng Chúa Quỷ…
Nhặt kim cương
Đếm vàng thỏi
Nuốt rượu ma
Tán chuyện quỷ
Ma quỷ chưa hóa người
Người đã thành ma quỷ
Cũng ti tiện
Cũng nhỏ nhen
Cũng hận ghen
Cũng ích kỷ...
Quỷ có gương mặt người
Hay người có trái tim quỷ?

Cuối cùng
Một đêm…
Cùng lũ ma men
Cuồng điên
Gào thét
Tôi đã giận dữ
Đánh ngất Nàng
Và tự tay châm lửa
Thiêu rụi
Ngôi nhà màu trắng hoa lê…

2007
(Tập thơ Giọt Lệ Trăng - NXB Văn Nghệ 2010)

Thanh Trắc Nguyễn Văn

------------------------------------------------------------------
Ghi chú:Photo: Dương Quốc Định (ảnh 4, 5, 6 và 7), ảnh Trần Thị Nam Trân (ảnh 8 - áo trắng váy đen), ảnh Lê Trần Ngọc Trân (ảnh 10 - áo dài xưa), Photo: Võ Văn Tiến (ảnh 15, 16 và 17), Photo: Vũ Tiến Dũng (ảnh 18) và ảnh minh họa sưu tầm từ internet