Trang Góc Nhỏ Văn Thơ - Tổ quốc

TỔ QUỐC - THANH THẢO

Vệt nắng mỏng trước sân mái gà cục tác
Con tôi ngủ trong nôi văng vẳng tiếng còi tàu
Bữa cơm gia đình tôi trộn bắp trộn sắn bảy mươi phần trăm
Mùa xuân những cơn bão hung hãn bất ngờ ập tới
Trầm tĩnh như rừng kia như biển kia
Tổ Quốc tôi đứng lên trước bầy xâm lăng phương bắc
Những dãy núi cong cánh cung những nỏ thần khủng khiếp
Lại tung hàng loạt mũi tên xuyên ngực quân thù
Ải Nam Quan ngọn khói xưa Nguyễn Trãi nuốt nước mắt quay về
Mười năm nằm gai nếm mật
Hẻm Chi Lăng lầm lì sông Kỳ Cùng bốc cháy
Pháo đã giăng từ ngàn vạn điểm cao
Quân di chuyển những dòng sông chảy ngược
Mây uy nghi Yên Tử thuở nào
Còn in dáng Trần Nhân Tông mắt dõi về phương bắc
Tính nước cờ ung dung trên cao
Sông Kỳ Cùng những tảng đá lên hơi
Đùa với mặt trời trong nước
Tôi chỉ đến tắm một lần. Nhưng đó là Tổ Quốc
Chảy lặng thầm suốt cuộc đời tôi
Những câu lượn câu sli đêm chợ Kỳ Lừa
Chén rượu nồng thơm sắc màu thổ cẩm
Vó ngựa gõ dòn lâng lâng sương khuya
Khẩu súng chống tăng ghì chặt vào vai
Anh xạ thủ H’Mông mười tám tuổi
Khi lũ giặc đang điên cuồng lao tới
Một chấm nhỏ trên bản đồ một chấm nhỏ thiêng liêng
Phút người lính đứng bật lên cắm chặt chân vào đất
Phút ấy, đất dưới chân anh là Tổ Quốc
Quả đạn rời nòng trong chớp mắt
Xe tăng cháy ngang đồi lũ giặc lùi xa
Anh lính trẻ mỉm cười lau mồ hôi trên mặt
Gương mặt dịu lành như Tổ Quốc chúng ta.
-

Nhà thơ Thanh Thảo (Hồ Thành Công) kể lại về bài thơ này:

"Bài thơ Tổ Quốc được tôi viết ra trong khoảng thời gian cuối tháng 2.1979 dồn dập tin chiến sự ấy.

Vào lúc đó, con trai đầu lòng của tôi, do mẹ cháu còn học ở Hà Nội nên được ông bà nội chăm nuôi cũng vừa tròn 1 tuổi. Bài thơ bắt đầu từ câu chuyện gia đình tôi, giống như hàng triệu gia đình VN thời điểm ấy. Bữa cơm hằng ngày độn bắp độn sắn, độn bo bo tới 70%. Vừa qua khỏi cuộc chiến tranh, lại tiếp tới ngay một cuộc chiến khác. Sau khi thắng cuộc chiến tranh với Mỹ, rất ít người VN nghĩ mình lại sắp phải đối đầu một cuộc chiến tranh mới. Vậy mà tất cả những điều ít nghĩ tới ấy đã xảy ra.

Trong trạng thái vừa xúc động vừa xót xa, nhưng lại vừa rất trầm tĩnh, tôi đã viết bài thơ Tổ Quốc. Những ký ức về Lạng Sơn của tôi được huy động, những hình ảnh cuộc chiến tranh chống Mỹ còn nguyên vẹn trong tôi đã khiến bài thơ được viết rất nhanh. Cùng tin tức về những trận đánh bảo vệ Tổ quốc từ chiến trường biên giới phía bắc được đài phát thanh loan báo kịp thời, tất cả đã khiến cho những người VN sống trong thời điểm ấy trở nên cứng rắn, bình tĩnh, sẵn sàng đón nhận những tình thế nguy nan nhất.

Bài thơ của tôi được viết trong tinh thần đó, nó là những cảm xúc hoàn toàn được kiểm soát.

Có một hình ảnh anh lính trẻ người H’Mông ở cuối bài thơ, đó là hình ảnh hoàn toàn văn học, mang tính tượng trưng mà tôi đã viết. Nhưng thật lạ lùng, nhiều năm sau, khi gặp và chơi thân với nhà thơ Trần Hùng ở Cao Bằng, anh Trần Hùng đã kể tôi nghe về trận đánh sau ngày 17.2.1979 ở cửa ngõ TX.Cao Bằng. Một chiếc xe tăng Trung Quốc mang số hiệu 406 chạy thoát từ phòng tuyến Đông Khê lên Cao Bằng theo đường số 4, khi chạy qua thị xã, vượt cầu sông Hiến lên phía bắc, đã bị Đại đội 1, Tiểu đoàn 40 pháo phòng không 37 li của Tỉnh đội Cao Bằng hạ nòng pháo, thay đạn nổ bằng đạn xuyên, và bắn cháy.

Câu chuyện đó rất gần với hình ảnh này trong bài thơ của tôi:

“Phút người lính đứng bật lên
cắm chặt chân vào đất
Phút ấy, đất dưới chân anh
là Tổ Quốc
Quả đạn rời nòng trong
chớp mắt
Xe tăng cháy ngang đồi
lũ giặc lùi xa
Anh lính trẻ mỉm cười
lau mồ hôi trên mặt
Gương mặt dịu lành như
Tổ Quốc chúng ta”

Gương mặt dịu lành ấy, chúng ta có thể thấy ở bất cứ người lính VN yêu nước nào.

Bốn mươi năm đã trôi qua. Tôi đã 73 tuổi. Người lính Trần Hùng năm xưa ấy đã thành nhà thơ nổi tiếng, và cũng đã về hưu. Nhưng trong chúng tôi, những ký ức vẫn còn lại. Còn nguyên."

(Góc Nhỏ Văn Thơ)

--------------------------------------------------
Ghi chú: ảnh Photo by Cao Thanh Lâm và ảnh minh họa sưu tầm từ internet