Trang Góc Nhỏ Văn Thơ - Đại vũ thời hành

ĐẠI VŨ THỜI HÀNH

Ngày 22 tháng 7 năm nay là khởi đầu của tiết "Đại thử" - một trong hai mươi bốn tiết khí của nông lịch phương Đông. Mỗi tiết khí lại phân ra ba hậu (sơ hậu, thứ hậu và mạt hậu). Mạt hậu của Đại thử gọi là "Đại vũ thời hành" (大雨時行), tạm dịch là "mưa to thường đến"
Lúc đại thử, tuy tiết trời oi bức, nóng nực, nhưng thời tiết cũng bắt đầu chuyển mình sang thu, do đó mưa lớn cũng đến bất chợt, khiến ta nhiều khi ngần ngại ra đường.

Vào mùa "Đại vũ thời hành" của tiết Đại thử đi kèm nhiều câu thành ngữ, tục ngữ khác, ví như:

"Tiểu thử vũ như ngân, đại thử vũ như kim" - Tiết tiểu thử, mưa như bạc. Tiết đại thử, mưa như vàng. Vì sao như vậy? Bởi trời mùa hè, đặc biệt lúc "đại thử" thì oi bức, nắng nóng, có nơi dẫn đến hạn hán, nên cơn mưa vào lúc này quý giá như vàng bạc vậy.

"Đại thử hữu vũ đa vũ, thu thủy túc; đại thử vô vũ thiểu vũ, cật thủy sầu". Tiết đại thử, nếu trời có mưa hay mưa nhiều thì vào mùa thu nước nôi sung túc. Bằng ngược lại mưa ít thì nhà nhà chuẩn bị lo lắng là vừa.

"Đại thử tiểu thử, yêm tử lão thử". Đây là câu chơi chữ của chữ "thử" (鼠) là chuột với "thử" (暑) là nắng nóng, nghĩa là vào tiết tiểu thử hay đại thử, trời mưa nhiều cũng sẽ dìm ch*t chuột trong hang.

"Đông thiểm vô bán trích, tây thiểm tẩu bất ly" - Chớp lóe đằng đông không có mưa, chớp lóe đằng tây chạy không thoát. Vào mùa hè, nếu thấy đằng Đông có tia chớp thì ngay vị trí này sẽ không có mưa. Nhưng nếu sét xuất hiện ở phía tây nghĩa là sắp có mưa lớn, muốn thoát cũng không được.

Lưu Vũ Tích viết:

"Đông biên nhật xuất tây biên vũ,
Đạo thị vô tình (晴) hoàn hữu tình (情)."

2 chữ tình khác nhau, là viết theo lối song thanh để lấy cảnh mà ngụ tình, tức là ta có thể dịch thành: "Đông nắng tây mưa, bảo rằng không tạnh mà lại tạnh", hoặc "nói không yêu mà thực ra là yêu"

(Góc Nhỏ Văn Thơ)

--------------------------------------------------
Ghi chú: ảnh Pho to by Nguyễn Hùng minh họa sưu tầm từ internet