Phân tích nhân vật Xuân Tóc Đỏ (5)

PHÂN TÍCH NHÂN VẬT XUÂN TÓC ĐỎ (5)

Xuân Tóc Đỏ là nhân vật trung tâm trong tiểu thuyết “Số đỏ”, thành công trong việc xây dựng và khắc họa nhân vật này, tác giả Vũ Trọng Phụng đã thể hiện trọn vẹn “tấn kịch thực sự của con người giữa những sự giả dối buồn cười”. Xuân Tóc Đỏ hiện lên như một con người kì dị nhưng lại là nhân vật tập hợp được những nét tính cách điển hình của nhiều loại người trong xã hội thực dân nửa phong kiến đương thời.

Xuân Tóc Đỏ vốn là kẻ lưu manh, tinh quái với một lí lịch tối như mực, Xuân mồ côi cha mẹ lại có bản chất vô đạo đức với những trò bịp bợp khiến cho bác họ cũng phải đuổi ra khỏi nhà, sống lưu lạc ở đầu đường xó chợ, Xuân dần trở thành một kẻ lưu manh gian trá bịp bợm: Thằng Xuân lấy đầu hè, xó cửa làm nhà; lấy sấu các phố, cá hồ Hoàn Kiếm làm vui… Ánh nắng mặt trời làm cho tóc nó đỏ như tóc Tây. Cảnh ngộ đó tạo nên nó một đứa hoàn toàn vô giáo dục, nhưng tính nó quái lắm, thạo đời lắm”.

Xuân sống lang thang và kiếm sống bằng nhiều nghề “rẻ tiền”: “Nó đã bán phá xa, bán nhật trình, bán cao đơn hoàn tán trên xe lửa, chạy rạp hát, và với ba nghề tiểu xảo khác nữa”, chính môi trường bụi đời đã khiến cho hắn càng trở lên ma mãnh, lưu manh hơn. Vốn là kẻ không ra gì nhưng Xuân Tóc Đỏ lại có một vận may vô cùng tốt, nhận được sự giúp đỡ của bà Phó Đoan, vợ chồng Văn Minh mà Xuân Tóc Đỏ có thể thuận lợi bước vào cuộc sống của những người thượng lưu. Có thể nói con đường tiến thân của Xuân toàn những cơ may, có những vận may bất ngờ mà ngay bản thân Xuân cũng không ngờ tới.

Nhờ biết một chút y lí là Xuân Tóc Đỏ may mắn chữa khỏi bệnh cho cụ cố Tổ, từ đó hắn liên tục gặp được những vận may bất ngờ, tạo được chỗ đứng vững chắc trong gia đình Văn Minh, không những đường công danh rộng mở mà đường tình duyên cũng thuận lợi khi hắn mê phục được cô Tuyết. Vận may của Xuân Tóc Đỏ cũng được tác giả Vũ Trọng Phụng trào phúng “sự ngu độn của nó được người ta cho là nhũn nhặn, là sự khiêm tốn, nên nó càng được yêu mến hơn”. Nhờ bản tính láu cá, nhanh nhẹn mà Xuân Tóc Đỏ từ một tên nhặt bóng ở sân quần vợt, một tên bán thuốc lậu mà trở thành sinh viên của trường thuốc danh giá, thành quan Đốc tờ xuân và trở thành niềm hi vọng của quần vợt Bắc Kì. Vận may của Xuân Tóc Đỏ có được một phần nhờ sự khôn ranh, lọc lõi sự đời và đối phó tốt với mọi tình huống.

Hắn ta có thể ưỡn ngực tự tin tỏ ra mình là người thuộc giới thượng lưu nhưng cũng có khi hắn thừa nhận thân phận hèn mọn của mình. Trong cái xã hội xô bồ, đen tối Xuân Tóc Đỏ đã tự sắm cho mình nhiều vai, tỉnh táo đánh giá trong mọi trường hợp để có cách ứng xử khéo léo nhất, dù đã bước chân vào giới thượng lưu nhưng hắn vẫn đủ tỉnh táo để nhớ ra xuất thân, vị trí thực sự của mình: “Nhưng đôi khi, giữa lúc đang múa may khóc cười trên sân khấu, hắn bỗng nhớ đến thân phận hèn mọn của mình và gần như sững đi trong chốc lát, trong cái giây phút quan trọng đó, hắn hiện nguyên hình là một thằng Xuân hạ lưu, vô học”

Có thể nói, trong tiểu thuyết Số Đỏ tác giả Vũ Trọng Phụng đã rất thành công khi xây dựng nhân vật Xuân Tóc Đỏ. Bằng bút pháp trào phúng đặc sắc, tác giả đã hướng ngòi phút phê phán của mình đến nhiều kiểu người trong xã hội tây ta lẫn lộn đầy thị phi ấy. Tính cách của Xuân Tóc Đỏ được tổng hợp từ nhiều kiểu người, loại người trong xã hội thực dân nửa phong kiến ấy.

Xuân Tóc Đỏ là nhân vật độc đáo bậc nhất của nền văn học hiện thực trong những năm 1930 – 1945. Qua nhân vật Xuân Tóc Đỏ, Vũ Trọng Phụng đã lên án sâu sắc với cái đen tối, lố lăng của xã hội phong kiến đương thời.

(sưu tầm)

--------------------------------------------------
Phân tích nhân vật Xuân Tóc Đỏ (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9a) (9b) (9c) (10a) (10b)

Ghi chú: ảnh minh họa sưu tầm từ internet