Trang Góc Nhỏ Văn Thơ - Ca dao viết từ bài thơ đường

CA DAO VIẾT TỪ BÀI THƠ ĐƯỜNG

Bạn có biết bài ca dao quen thuộc "Cày đồng đang buổi ban trưa" thật ra là bản dịch của bài thơ "Mẫn Nông", viết bởi thi nhân thời Trung Đường - Lý Thân.

Vốn dĩ ca dao là thể loại văn học dân gian được truyền miệng, thường dưới dạng thơ lục bát có vần điệu cho dễ nhớ, dễ đọc; nên việc thuở xưa ông cha ta đọc bài thơ "Mẫn nông" rồi dịch ra tiếng Việt, sau đó truyền miệng cho nhau cũng là việc bình thường.

"Sừ hoà nhật đương ngọ
Hãn trích hoà hạ thổ
Thuỳ tri bàn trung san
Lạp lạp giai tân khổ."

Tạm dịch là:

Cày lúa lúc ngày đang giữa trưa,
Mồ hôi rơi xuống hòa dưới đất
Có ai biết rằng bữa ăn trên mâm
Từng hạt, từng hạt đều là cay đắng khổ cực.

Bản dịch thành ca dao của nước ta đã phần nào thi vị hóa, làm cho nhẹ nhàng bài thơ này hơn bằng những từ như "Thánh thót", "dẻo thơm"... Nếu bài thơ đường gốc là lời than ai oán, thì bài ca dao lại như tiếng dặn dò ân cần, nhắc cho ta về sự khổ cực của người nông dân để ta càng thêm trân trọng bữa ăn của mình. Đây cũng là minh chứng của việc bản dịch có thể thăng hoa bản gốc lên một nét nghĩa khác, phù hợp với hoàn cảnh và mục đích sáng tác của mình. Người dịch cũng là một tác giả, đem đến một tác phẩm gần như tách bạch cho độc giả.

(Nguồn: Góc Nhỏ Văn Thơ)

--------------------------------------------------
Ghi chú: ảnh Phim Trường Dream Garden minh họa sưu tầm từ internet