Trang Góc Nhỏ Văn Thơ - Đêm trăng sáng - Thạch Lam

ĐÊM TRĂNG SÁNG (1910 - 1942) - THẠCH LAM

Có một nhạc sĩ từng viết "Khi cuộc tình tan vỡ, hai mảnh vỡ chẳng bao giờ đồng đều". Có người nhẹ nhàng bước đi sau những lời thề nguyện khắc cốt ghi tâm. Có người lẳng lặng rơi mấy giọt sầu, mà ám ảnh mãi mãi không thể phai.

Truyện ngắn "Đêm sáng trăng" của nhà văn Thạch Lam (1910-1942) kể về một câu chuyện như thế.

Một cuộc tình với "tất cả hăng hái say mê của tuổi trẻ, chàng mười tám, nàng mười sáu, như hai cái mầm non mạnh mới lên."

Một cuộc tình đã nảy mầm từ tấm bé: "Thủa nhỏ, Mai và Tuân vẫn cùng nhau chơi đùa trước cổng; buổi tối, Mai lách rào chui sang vườn nhà Tuân, rủ nhau ngồi thầm thì trong bóng tối như hai đứa trẻ phạm tội. Đến khi tiếng mẹ nàng gọi vọng bên kia, Mai mới bỏ tay Tuân lách hàng rào chạy về."

Để rồi Tuân đi học xa nhà, lòng như đã quên cô bé láng giềng năm nào, mà có hay cô gái ấy vẫn luôn một mực "yêu từ thuở nhỏ, nhớ mong chàng những ngày Tuân lên tỉnh." Chỉ khi nghe tin Mai sắp lấy chồng, Tuân mới trở về, tìm gặp Mai ở khu vườn giữa hai nhà.

"Khi trăng lên qua ngọn cây, Tuân đi ra cổng; trong bóng tối, Mai đã chờ sẵn đấy rồi. Chàng giơ tay đón nàng vào lòng: Tuân thấy trên ngực chàng tiếng đập mạnh của quả tim bé nhỏ, hơi thở ấm của nàng bên mái tóc. Lời nói đầu của đôi trẻ là một cái hôn đằm thắm và yên lặng."

Trăng trở thành ngọn đèn soi lối cho đôi trẻ. Trăng trở thành chứng nhân cho những cuộc hò hẹn mặn nồng và sôi nổi. Trăng trở thành tác nhân cho một cuộc tình lý ra phải xảy ra từ rất lâu, hoặc không bao giờ nên xảy ra.

Ấy vậy mà...

Ngày Mai lấy chồng vẫn đến. Ngày Tuân rời đi vẫn đến.

"Chàng muốn nói an ủi Mai, nhưng lại thôi. Lòng chàng còn trẻ quá, chàng không tưởng được có sự tuyệt vọng không cùng. Chàng không tưởng được rồi sẽ phải cùng với Mai xa nhau mãi mãi."

Một chàng trai lòng còn trẻ. Còn trẻ nên còn được quyền lãng quên. Còn trẻ nên còn phải đi xa, còn phải tìm kiếm một tương lai tươi sáng phía trước. Mảnh vỡ cuộc tình ở phía Tuân có lẽ chỉ nhỏ như một vầng trăng khuyết. Le lói. Nhạt nhòa.
Còn Mai, cô chẳng phải cũng còn trẻ sao? Hay bởi vì Mai đã dành toàn bộ tình yêu, toàn bộ cuộc đời cho anh bạn hàng xóm, đã sáng rực rỡ như mặt trăng lúc vẹn toàn nhất, để rồi những gì còn lại cho cô chỉ là... lụi tàn.

Thạch Lam kết truyện bằng một cái kết chân thật và tàn nhẫn.

"Nhưng đêm nay trăng lên muộn. Nàng ngồi mãi, sương xuống lạnh thấm vào da nàng. Bóng tối thêm dày cả góc vườn. Trong cụm hồng phảng phất có bông hoa nở, hương thơm dịu thoang thoảng bốc lên khiến Mai lại nhớ lại lần đầu ngả mình trong tay chàng.

Khuya lắm, gần về sáng trăng mới lên: một mảnh trăng buồn rầu ảm đạm, mờ mờ sau rặng cây cuối vườn...."

Trăng vẫn mọc và lặn. Còn nàng vẫn chỉ một mình.

(Góc Nhỏ Văn Thơ)

-----------------------------------------------------------------------------------------
Ghi chú: ảnh Photo by Kiều Huy Điệp và ảnh minh họa sưu tầm từ internet.